شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین - پرتال اطلاع رساني

آسیب طناب نخاعی

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

آسیب طناب نخاعی از عوامل مهم اختلالات حسی، حرکتی، دستگاه ادراری و یا ترکیبی از این موارد به علت صدمه به طناب نخاعی است.تصادفات اتومبیل شایع ترین علت آسیبهای طناب نخاعی هستند.ضربه های وارد بر ستون مهرهای ممکن است باعث آسیب نخاع، ریشه اعصاب نخاعی و یا هر دو شود.در مورد اعمال حركتی ممكن است ضعف اندام یا فلج یك اندام و آسیب نورون حركتی فوقانی(UMN) یا نورون حركتی تحتانی (LMN) وجود داشته باشد و در مورد اعمال حسی ممکن است فقدان حس، کاهش حس، افزایش حساسیت یا احساسهای غیر طبیعی نظیر احساس سوزش یا کرختی بروز کند.آسیب شدید طناب نخاعی نسبتا ناشایع است، اما ازنظر عواقب خود حالت تحلیل برنده و طولانی مدت دارد، زیرا این ضایعه در اغلب موارد افراد جوانتر از ۳۰ سال را گرفتار میسازد.

علل
آسیبهای طناب نخاعی ازنظر سبب شناسی(اتیولوژی) میتواند به دو گروه کلی تقسیم شود:
آسیبهای ضربه ای
آسیبهای غیرضربه ای

آسیبهای ضربه ای
بیشتر آسیبهای طناب نخاعی از نوع ضربهای است.بسیاری از شکستگیها در ناحیه ستون فقرات به دنبال تصادفات، ممکن است منجربه ضایعه نخاع نیز گردد.گاهی ضایعه نخاعی به دلیل کشیدگی نخاع ایجاد میگردد.به طورکلی اثرات عوامل ضربهای که احتمال آسیب نخاعی را به همراه دارند شامل موارد زیر است:

1. شکستگی در ناحیه ستون فقرات
2. دررفتگیهای ستون فقرات
3. شکستگی همراه با دررفتگی در ستون مهرهها
4. آسیب حاد دیسک بین مهرهای
5. صدمات عروقی به دنبال ضربه(تروما)
6. زخمهای شدید

موارد فوق معمولاً به هنگام تصادفات جاده ای(به ویژه چپ کردن اتومبیل) و سانحه با موتورسیکلت، حرکات ورزشی شدید، زخمها ی نفوذی گلوله، سقوط از ارتفاعات و ضربه های ناشی از چاقو ایجاد میگردد.

آسیبهای غیرضربه ای
این عوامل میزان کمتری از صدمات طناب نخاعی را ایجاد میکنند که حدود ۳۰٪ تخمین زده میشوند.بسیاری از عوامل غیرضربه ای آسیب نخاعی شامل:
1. فتق دیسك بین مهره ای
2. لغزش مهره
3. تنگی
4. مشکلات عروقی
5. بیماری ها(مثلا فلج اطفال "اسپاینا بیفیدا، ALS،سیرنگومیلی" میلیت عرضی، MSیا مولتیپل اسکلروزیس و غیرو)
6. تومورهای ناحیه ستون فقرات
7. آرتروز شدید در ناحیه ستون مهره ها
8. عفونتها

صدمات نافذ ستون فقرات به سه دسته تقسیم می شوند:
1. ضایعاتی که در اثر گلوله های با سرعت زیاد high velocity و یا ترکش ایجاد می شوند که در مواقع جنگ دیده می شوند.
2. ضایعاتی که در اثر گلوله های با سرعت کم Low velocity ایجاد میشوند که اینگونه ضایعات در جوامع شهری دیده می شوند و در اثر تیراندازی با تفنگهای شکاری یا بادی و یا سلاحهای کمری ایجاد میشوند.
3. ضایعاتی که در اثر فرو کردن اجسام نوک تیز و سلاحهای سرد دیده می شوند.
امروزه از میان بیمارانی که دچار صدمات نخاعی می شوند 40% موارد ضایعه در اثر زخم های نافذ است در حالیکه 28% موارد علت صدمه نخاعی تصادف با اتومبیل است.

بطور کلی کالیبر گلوله عامل مهمی در ایجاد صدمه نخاعی نیست بلکه مهمترین عامل میزان انرژی است که گلوله در بدن آزاد می کند. به همین دلیل با اینکه وزن گلوله های سلاحهای کمری و سلاحهای جنگی تقریبا" برابر است اما صدمات سلاحهای جنگی بعلت سرعت بالا بسیار بیشتر از سلاحهای کمری است. در صدمات جنگی ممکن است گلوله به نخاعی برخورد نکند ولی فرد به علت کانتوژن و شوک عصبی که به نخاع وارد میشود فلج شود. در حالیکه در دیگر صدمات نافذ نخاعی معمولا" صدمه عصبی در اثر برخورد جسم تیز یا گلوله با سرعت پایین به نخاعی بوجود می آید.

قسمت اعظم صدمات نافذ نخاعی در ناحیه دور سال دیده می شود. در صدمات نافذ ستون فقرات چهار سندرم وجود دارد:
1. علائم عصبی کامل که معمولا" بلافاصله پس از ضربه دیده می شود.
2. علائم عصبی غیر کامل و غیر پیشرونده
3. علائم عصبی غیر کامل ولی پیشرونده
4. ضایعات دم اسب و کونوس
نیمی از بیماران که مورد اصابت گلوله قرار می گیرند و 20% کسانیکه مورد اصابت اجسام نوک تیز قرار می گیرند دچار صدمه عصبی کامل هستند و در بقیه موارد به شکل سه سندرم که در بالا نام برده شده دیده می شوند.

در مرحله حاد پارالیزی flaccid وجود دارد و بتدریج ضعف اسپاستیک میشود. گاهی نیز صدمات نافذ به نخاع اصابت نکرده بلکه موجب صدمه شبکه لومبوساکرال می شوند که تشخیص این ضایعه که از صدمات دم اسب مشکل است اما وجود شکستگی مهره علائم عصبی دو طرفه اختلال اسفنکتری و مایع نخاعی خونی ( LP خونی ) به نفع ضایعه دم اسب است.
صدمات نافذ در اثر سلاحهای سرد به صورت سندرم براون سکوارد کامل یا ناقص خود را نشان می دهند ( بر حسب اینکه چه مقدار از نخاعی قطع شده باشد ). در 70% ضایعات جنگی و 25% ضایعات شهری علاوه بر ضایعات نخاع صدمات ارگانهای دیگر از قبیل کاروتید- ریه - احشاء شکم دیده می شود.گاهی بیماران پس از اصابت جسم تیز یا گلوله فیستول CSF پیدا میکنند که اکثرا" خود بخود خوب می شوند و در مواردی نیز جراح ناچار به مداخله و ترمیم دورمر می باشد.

بطور کلی در ضایعات نافذ نخاعی مخصوصا" ضایعاتی که از روده گذشته اند خطر استئومیلیت ستون فقرات یا مننژیت وجود دارد. تمام بیماران دچار صدمات نافذ نخاع باید آنتی بیوتیک وریدی و استروئید دریافت نمایند. استروئید شانس عفونت را زیاد نمی کند اما اثرش در کاهش ادم نیز مشخص نیست.

هنوز مشخص نیست که بیمارانی که عمل شده اند نسبت به آنها که عمل نشده اند چقدر سود می برند. اندیکاسیون عمل جراحی در این بیماران عبارتند از :
1. پیدایش علائم عصبی پیشرونده
2. وجود فشار بر نخاع در اثر گلوله - هماتوم و استخوان
3. قرار گرفتن گلوله در داخل کانال نخاعی
4. صدمات کودا اکوئینا
5. نشست مایع CSF
باید دانست که گلوله هایی که روکش مسی دارند باید سریعا" از نخاع خارج شوند چون انفلاماسیون و اسکار شدید می دهند. در ضایعات کودانیز با بستن دورمر باعث می شویم ریشه عصبی هرنیه نشود و درد مزمن ندهد. از نظر روانی نیز بیمارانی که عمل شده اند احساس رضایت بیشتری دارند چون فکر می کنند تمام کارها برایشان انجام شده است.

الگوهای آسیب طناب نخاعی
آسیب نخاعی به صورت کامل(Complete) یا ناکامل(Incomplete) است.توصیف این الگوها در زیر بیان شدهاست.

ضایعات کامل
در یک ضایعه کامل(Complete lesion)، عملکرد حسی یا حرکتی در زیر سطح ضایعه وجود ندارد.آسیب کامل بیشتر درارتباط با قطع عرضی نخاع، صدمات عروقی شدید، کششهای طولی طناب نخاعی و یا فشارهای شدید به نخاع است.در ضایعات کامل به دلیل قطع ارتباط نخاع بامغز، ادراک حسی وكنترل دردفرد مختل شده و در این موارد پیش آگهی جهت برگشت عملکرد حسی-حرکتی ضعیف است.

ضایعات ناکامل
ضایعات ناکامل(Incomplete lesions) درصورت وجود و حفظ قسمتی از عملکرد حسی یا حرکتی در زیر سطح آسیب مشخص میشود.اگر برگشت عملکردهای حسی یا حرکتی سریع باشد، پیش آگهی ازنظر بهبود عصبی نیز خوب خواهد بود.

انواع ضایعات ناکامل نخاعی
مهمترین سندرمهای آسیب ناکامل نخاعی عبارتنداز:
سندرم براون سكوارد
سندرم طناب پیشین (قدامی)
سندرم طناب نخاعی
سندرم طناب پشتی(خلفی)

سطح آسیب
طناب نخاعی از زیر پیاز مغز (بصل النخاع )در ناحیه سوراخ پس سری شروع میشود و انتهای آن در سطح مهره اول یا دوم کمری است.بنابراین، طول نخاع نسبت به ستون فقرات کوتاهتر است(حدود ۲۵ سانتی متر).به انتهایی ترین قسمت طناب نخاعی به دلیل مخروطی بودن،مخروط انتهایی مینامند.ریشه های اعصاب کمری و خاجی که از طناب نخاعی منشعب میشوند، نسبت به سایر ریشه های اعصاب نخاعی مسیر بیشتری را طی میکنند.ازطرفی چون این ریشه ها(ریشه های کمری و خاجی) به صورت دم اسب از نخاع خارج میشوند، ناحیهای را ایجاد میکنند که منطقه دم اسبی مینامند.

امکان آسیب نخاع در هر سطحی از طناب نخاعی وجود دارد.احتمال آسیب در دو ناحیه C۶-C۷ و T۱۲-L۱ بیشتر از سایر نواحی طناب نخاعی است که علت آن تحرک زیاد یک قسمت و ثبات( تحرک کمتر)در ناحیه دیگر است.ضایعات ناکامل نخاع در اثر ضربات وارده به طناب نخاعی در ناحیه گردن(سرویکال) شیوع بیشتری در مقایسه با قسمت سینه ای(توراسیک) دارد.اگر ضایعه نخاعی در سطح گردنی باشد، با توجه به شدت آسیب باعث ایجاد ضعف(Paresis) اندامها یا فلج چهاراندام میگردد.ضایعه در سطح سینه ای یا ناحیه کمری منجربه ضعف اندامهای تحتانی یا فلج اندامهای تحتانی میشود.آسیبهای رشته های دم اسب، نمای بالینی ویژهای بصورت فلج شل دو پا، بی اختیاری ادرار و مدفوع و همچنین بی حسی نسبت به درد و حرارت در ناحیه زینی(Saddle anesthesia) ایجاد میکنند.آسیب به منطقه دم اسبی یک ضایعه نورون حركتی تحتانی است.

علایم ، نشانه ها و عوارض
علایم و عوارض یک آسیب نخاعی ممکن است درارتباط با یک یا چند مورد از مشکلات ذیل باشد:
1. اختلالات حسی
2. مشکلات حرکتی
3. درد
4. تشدید بازتاب ها(رفلکسها)بعد از مرحله شوك نخاعی در ناحیه زیر آسیب نخاعی(در ضایعات نورون حركتی فوقانی)
5. مشکلات ادراری و احشایی

6. اختلال در دستگاه تنفسی
7. نقص عملکرد جنسی(Sexual dysfunction)
8. احتمال افت فشار خون در وضعیت ایستاده.زمانیکه بیمار از یک وضعیت افقی به حالت عمودی قرار میگیرد ممکن است دچار افت فشار خون شود که به آن هایپوتنشن وضعیتی میگویند.
9. احتمال افزایش بازتاب اتونوم(هیپررفلکسی یادیس رفلكسی)بعد از مرحله شوک نخاعی

10. امکان وجود مشکلاتی جهت تنظیم دمای بدن
11. زخمهای بستر یا فشاری
12. عفونت ادراری
13. تروبوز وریدی عمقی(DVT).بی حرکتی اندامها از عوامل مهم اختلال در سیستم وریدی است و احتمال ایجاد ترومبوز وریدی عمقی(DVT) را افزایش میدهد.درصورت عدم درمان ترومبوز وریدی عمقی، احتمال آمبولی ریوی که با خطر مرگ همراه است نیز وجود دارد.
14. احتمال آمبولی ریه
15. مشکلات متابولیکی
16. پوكی استخوان در زیر سطح ضایعه
17. احتمال استخوان سازی غیر طبیعی در بافت نرم اطراف مفصل در زیر ناحیه آسیب(به خصوص در مفصل ران)
18. اختلالات عضلانی و مفصلی

اهداف
پیشگیری از آسیبهای بیشتر
فراهم كردن شرایط انتقال فوری به بیمارستان
موقعیت مصدوم را نسبت به حالتی كه او را یافتید تغییر ندهید مگر آنكه در معرض خطر باشد.
اگر جابه جا كردن مصدوم ضروری است، از روش چرخاندن مثل الوار استفاده كنید. روش دیگر آن است كه از بیماربر ارتوپدی استفاده كنید.

اگر مصدوم هوشیار است :
۱) به مصدوم اطمینان خاطر بدهید و به او توصیه كنید كه حركت نكند. با مركز اورژانس تماس بگیرید و آمبولانس درخواست كنید.
۲) پشت سر مصدوم زانو بزنید. دو طرف سر مصدوم را محكم بگیرید به طوری كه دستان شما روی گوشهای او قرار بگیرد. گوشها را كاملاً نپوشانید (مصدوم باید همچنان قادر به شنیدن سخنان شما باشد). سر مصدوم را در وضعیت خنثی (كه در آن، سر، گردن و ستون فقرات همراستا هستند) ثابت كنید و نگه دارید. كم ضررترین وضعیت سر در یك مصدوم مشكوك به آسیب ستون فقرات، همین حالت است.

هشدار!
اگر مشكوك به آسیب گردن هستید، از یك امدادگر بخواهید كه در زمانی كه شما سر مصدوم را در وضعیت خنثی نگه داشتهاید، چند پتو، حوله یا لباس لوله شده را در دو طرف سر او قرار دهد. تا زمانی كه نیروهای خدمات پزشكی اورژانس مسؤولیت را بر عهده بگیرند، همچنان سر و گردن مصدوم را در تمام لحظات ثابت نگه دارید
۳) همچنان سر مصدوم را تا رسیدن نیروهای خدمات پزشكی اورژانس و قبول مسؤولیت توسط آنها و بدون توجه به مدت زمانی كه ممكن است این كار طول بكشد، در وضعیت خنثی نگه دارید. از یك امدادگر بخواهید كه علایم حیاتی (سطح پاسخدهی، نبض و تنفس) را كنترل و ثبت كند.

اهداف
باز نگه داشتن راه تنفسی
در صورت لزوم، احیای مصدوم
پیشگیری از صدمات بیشتر نخاع
فراهم كردن شرایط انتقال فوری به بیمارستان

اگر مصدوم بیهوش است
۱) پشت سر مصدوم زانو بزنید. با قرار دادن دستان خود روی گوشهای مصدوم، دو طرف سر او را محكم بگیرید. سر مصدوم را در وضعیت خنثی (كه در آن، سر، گردن و ستون فقرات همراستا هستند) ثابت كنید و نگه دارید.
۲) در صورت لزوم، با استفاده از روش «بالا راندن فك» راه تنفسی مصدوم را باز كنید. دستان خود را در دو طرف سر طوری قرار دهید كه نوك انگشتانتان روی زاویه فك قرار بگیرید. فك را به آرامی بالا بكشید تا راه تنفسی باز شود. دقت كنید كه گردن مصدوم را جابه جا نكنید.
۳) تنفس مصدوم را كنترل كنید. اگر وی نفس میكشد، همچنان سر او را نگه دارید. از یك امدادگر بخواهید كه با مركز اورژانس تماس بگیرد و آمبولانس درخواست كند. اگر تنها هستید و مجبورید برای تماس با مركز آمبولانس، مصدوم را ترك كنید و یا اگر امكان بازماندن راه تنفسی در مصدوم وجود ندارد، باید قبل از ترك مصدوم، وی را در وضعیت بهبود قرار دهید.

روش چرخاندن مثل الوار
در صورتی كه مجبور هستید مصدوم مبتلا به آسیب ستون فقرات را بچرخانید، باید از این روش استفاده كنید. بهترین حالت برای انجام این روش، حضور ۵ امدادگر است اما این حركت را ۳ نفره هم میتوان انجام داد. در حالی كه سر و گردن مصدوم را ثابت نگه داشته اید، از امدادگران بخواهید كه به آرامی اندامهای او را به حالت مستقیم درآورند. سپس، با اطمینان از اینكه همه (هماهنگ) با هم كار میكنند، امدادگران را هدایت كنید تا مصدوم را بچرخانند. در تمام لحظات، سر، تنه و انگشتان پای مصدوم را در یك خط مستقیم نگه دارید.

۴) اگر مصدوم نفس نمیكشد و نشانه های گردش خون وجود ندارند، احیای تنفسی و ماساژ قفسه سینه را آغاز كنید (مبحث « اقدامات نجاتدهنده حیات » را ببینید). اگر مجبور هستید كه مصدوم را بچرخانید، از روش چرخاندن مثل الوار استفاده كنید.
۵) تا رسیدن نیروهای امداد پزشكی، علایم حیاتی (سطح پاسخ دهی، نبض و تنفس) را كنترل و ثبت كنید.
19. اشکال در تنظیم درجه حرارت بدن
20. مشکلات روحی

درمان
بیماران با آسیب نخاعی ممکن است به درمانهای ذیل نیاز داشته باشند:
1. درمانهای اورژانسی جهت جلوگیری از آسیب بیشتر و انجام اقدامات پزشکی اولیه(مثلا حفظ تهویه و جریان خون مناسب)
2. جراحی در مواردی که لازم باشد(مثلا ثابت کردن قطعات شکسته)
3. درمانهای دارویی
4. درمان اختلالات مثانه و روده
5. مراقبت پوستی جهت پیشگیری از ایجاد زخم بستر
6. درمان توانبخشی ( شامل فیزیوتراپی وكاردرمانی) در اولین فرصتی که توسط پزشک تعیین میشود.
7. استفاده از وسایل کمکی جهت تسهیل در راه اندازی بیمار با توجه به شرایط
8. گاهی درمان روانپزشكی و مشاوره روانشناسی در بعضی از بیماران لازم است.
اقدامات مورد نیاز جهت مصدومین دچار آسیب نخاعی

اقدامات ضروری توسط پرسنل پزشکی اورژانس که ارزیابی های اولیه و بی حرکت سازی بیمار را برا ی جابجایی انجام می دهند ، آغاز می گردد. مراقبتهای فوری پزشکی طی 8 ساعت اولیه بعد ازآسیب برای بهبودی بیمار بسیارحیاتی هستند . امروزه دانش ما در مورد حرکت دادن و طرزجابجا نمودن بیماران مبتلا به صدمات نخاعی خیلی بیشتر شده است . اما استفاده از روشهای غلط در این مرحله می تواند وضعیت ضایعات مجروحین را به طور قابل ملاحظه ای بدتر کند.

به هنگام بروز ضایعه نخاعی و یک دوره زمانی بعد از آن ، عکس العمل های طناب نخاعی به دلیل تورم مختل می گردد . درمان با داروهای استروئیدی آغاز می گردد ، این موضوع می تواند در صحنه حادثه توسط پزشک آمبولانس یا تکنسین های آموزش دیده انجام شود . این داروها میزان التهابات محل ضایعه را کاهش داده و از آسیب بیشتر غشاهای سلولی که می توانند باعث مرگ سلولهای عصبی شوند ، جلوگیری می کند . موضوع پیشگیری از آسیب سلولهای عصبی و جلوگیری ازمرگ آنها بسیار مهم است .

ضایعه نخاعی در هر مصدومی منحصر به فرد است . برخی از بیماران برای تثبیت نخاع ، اصلاح جابجایی مهره ها یا برداشتن بافت هایی که باعث فشار بر روی نخاع یا عصب می شوند ، نیاز به جراحی دارند . معمولا" تثبیت نخاع کمک می کند که از آسیب بیشتر نخاع جلوگیری گردد . برخی بیماران ممکن است تحت کشش قرار داده شوند و به ستون فقرات اجازه می دهند که بطور طبیعی بهبود یابد . سیر درمانی که بعد ازآسیب که طی می شود ، نیز منحصر به هر ضایعه متفاوت است .

شوک نخاعی
هنگامی که ضایعه نخاعی به دلیل ضربه ( تروما ) ایجاد می شود ، بدن درحالتی قرار می گیرد که به " شوک نخاعی " معروف است . در حالی که شوک نخاعی چند دقیقه بعد از آسیب شروع می شود ، اما چندین ساعت طول می کشد تا اثرات کامل آن بروز پیدا کند . در طول شوک نخاعی دستگاه عصبی قادر به انتقال پیامها نخواهد بود ، اما به محض فروکش کردن شوک نخاعی بعضی از آنها ممکن است بازگشت کنند . شوک نخاعی تقریبا" 4 تا 6 هفته بعد از آسیب طول می کشد . در برخی موارد نادر شوک نخاعی ممکن است حتی بیشتر از چند ماه ادامه پیدا کند . افت علائم عصبی بر روی حرکت و حس افراد و نحوه عملکرد دستگاههای بدن تاثیر خواهد گذاشت . اغلب افراد حس و حرکت خود را در پائین سطح ضایعه نخاعی از دست می دهند که بعد از آسیب بطور کامل ظاهر می شود. این موضوع ممکن است مانع از تشخیص میزان واقعی آسیب دیدگی گردد . معمولا" بیش تر از چند هفته اول برخی از دستگاه های بدن با اثرات ضایعه خود را تطبیق داده و عملکرد آنها بهبود می یابد . بنابراین در طول این مدت و در مراحل اولیه هر ضایعه جدیدی ، بعید است که بتوان پیش بینی دقیقی از بهبودی یا فلج دائمی داشته باشیم .

جراحی
بسته به شرایط ، زمانی که جراحی ضرورت داشته باشد ، ممکن است طی 8 ساعت بعد از آسیب انجام شود . معمولا"، جراحی وقتی مورد توجه قرار می گیرد که طناب نخاعی تحت فشار قرار داشته باشد و یا تثبیت ستون فقرات لازم باشد . در هر حال جراحان روشی را انتخاب می کنند که بیشترین سود را برای بیمار داشته باشد .
ساختار بافت ها و استخوان ها ممکن است در اثر فشار ضایعه دچار ناهماهنگی شده و در اثر فشردگی نخاع جابجایی دیسک یا خونریزی به وجود آید . یک مهره جابجا شده ممکن است نیازمند تهیه ابزارهای دقیق و پیوند آنها با استخوان ، جهت حمایت آن باشد ابزار های مخصوص برای نخاع و پیوند آنها با استخوان می تواند برای تثبیت دائمی نخاع در ستون فقرات مورد استفاده قرار گیرد .با این روش مفاصل و میزان استحکام سطوح در جایی که عضو نخاع آسیب دیده یا برداشته شده ( مانند فتق دیسک ) اصلاح می شوند . تهیه ابزارهای دقیق با استفاده از سخت افزارهایی مانند میله ، سیم و پیچ و با اهداف پزشکی طراحی می گردد. استفاده از ابزارها و پیوند آنها با استخوان برای اتصال دائمی دو یا چند مهره بکار می رود .

ترمیم شکستگی استخوانها بدون جراحی
جراحی تنها راه ترمیم شکستگی استخوان های ناحیه گردن و پشت نیست و یک رویکرد محافظه کارانه تر و محتاطانه تر این است که در جایی که ضرورت ایجاب می کند اجازه دهیم استخوان ها به طور طبیعی و با کمک کشش (halo traction ) بهبود پیدا کند . این رویکرد ممکن است به مفهوم استراحت مطلق به مدت بیش از 2 ماه در بستر باشد .

بهبودی
پس از اینکه کار تثبیت بیمار انجام شد ، مراقبت و درمان بیمار بر روی مراقبت های حمایتی و توانبخشی متمرکز می گردد . اعضای خانواده ، پرستاران یا مراقبینی که آموزشهای ویژه دیده اند ، مراقبتهای حمایتی را انجام دهند . این مراقبت ها می تواند شامل کمک به استحمام بیمار ، لباس پوشیدن ، تغییر وضعیت بدن برای جلوگیری از زخم بستر و کمک های دیگر با شد .توانبخشی اغلب شامل فیزیوتراپی ، کار درمانی و مشاوره برای حمایت های عاطفی است . هر برنامه به منظور رفع نیازهای منحصر به فرد هر بیمار طراحی می گردد .

این خدمات ممکن است ابتدا در حالیکه بیمار در بیمارستان بستری شده یا در واحد تخصصی آسیبهای نخاعی بسر می برد ، ارائه گردد . پس از بستری شدن بیمار ، برخی از آنها مجازند از مرکز توانبخشی استفاده نمایند . برخی دیگر می توانند توانبخشی را بصورت سرپایی یا در خانه ادامه دهند .
برنامه های فیزیوتراپی ( PT ) می توانند بازسازی قوای عضلانی ، انعطاف پذیری ، بهبود وضعیت حرکت ، هماهنگی و حفظ عملکرد های بدن را ازطریق ورزش ، ماساژ ، آب درمانی تسهیل نمایند یکسری روشهای درمانی نیز به تسکین درد کمک می کنند .

آموزش گام برداری می تواند به مشکل راه رفتن بیماران کمک کند و طی آن به بیمار نحوه استفاده از وسایل کمکی ( مانند واکر ، عصا یا چوب های زیر بغلی و غیره ) آموزش داده می شود . فیزیوتراپی به بیمار کمک می کند تا از بروز عوارض جراحی یا بیماری پیشگیری نماید .در کار درمانی ( OT) نحوه مواجه با زندگی روزمره به بیمار آموزش داده می شود . کار درمانی از طریق کمک به بیمار جهت انجام کارهای روزمره ای مانند لباس پوشیدن ، استحمام ، آماده سازی غذا ، رفتن به دستشویی و سایر فعالیتهای زندگی به استقلال فرد کمک می کند .

ممکن است برای برخی از بیماران گفتار وزبان درمانی در نظر گرفته شود . این مهارت ها به محل کار بیماربسط داده می شود و تا توانایی کامل بیمار به او کمک می کند . این کار می تواند شامل آموزش نحوه استفاده از ماهیچه های مختلف برای تکمیل کارهایی مانند نوشتن باشد .گاهی اوقات حمایت بیشتر خانواده و دوستان لازم است تا آنها بتوانند با آسیب نخاعی مواجه شوند . بسیاری ا زانواع مشاوره ازجمله روان پزشکی ، روانشناسی وگروه درمانی ممکن است ضرورت پیدا کنند .


کاشت مو و هر آنچه باید درباره آن بدانید

دکتر پارسا نوایی [ پوست ، مو و زیبایی ]

پیشگیری، تشخیص و درمان پوکی استخوان

دکتر سلمان فلاح [ متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ]

مقایسه تزریق ژل و بوتاکس برای درمان چین و چروک

دکتر لادن ناظمی [ پوست ، مو و زیبایی ، لیزر درمانی ]

سوالات متداول درباره لیزیک قسمت هشتم

دکتر سیروس بخت آور [ متخصص چشم پزشکی ]

نواحی و نکات مربوط به ماساژ سنتی چینی

دکتر امیر هوشنگ سپهری [ طب سوزنی ]

کاربردهای لیزر در پوست

دکتر علیرضا واعظ شوشتری [ متخصص پوست ، مو و زیبایی ]

درمان پیرگوشی-قسمت اول

دکتر سعید ملایری [ شنوایی شناسی ]

تاثیر موبایل بر درد گردن

دکتر علی نقره کار [ متخصص درد ]

چه عواملی موجب تخریب مستقیم پوست میشوند؟

کلینیک پوست صدف [ پوست ، مو و زیبایی ]

تزریق چربی در کدام قسمت های صورت انجام میشود؟

کلینیک پوست صدف [ پوست ، مو و زیبایی ]

ادامه درمان فتق

دکتر عباسعلی نصر اصفهانی [ متخصص جراحی عمومی ]

درمان فتق

دکتر عباسعلی نصر اصفهانی [ متخصص جراحی عمومی ]

فتق چیست

دکتر عباسعلی نصر اصفهانی [ متخصص جراحی عمومی ]

لیزر درمانی مؤثر برای رفع لک های صورت

دکتر علیرضا واعظ شوشتری [ متخصص پوست ، مو و زیبایی ]

علت درد استخوان ساعد دست

دکتر علی نقره کار [ متخصص درد ]

شناسایی و تشخیص انزال تاخیر یافته

دکتر میترا مولائی نژاد [ متخصص سلامت جنسی و باروری ]

آستین طبی لنف ادم چیست و چه کاربردی دارد؟

دکتر بیژن فروغ [ متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ]

رادیولوژی مداخله ای یا اینترونشنال چیست و چه کاربردی دارد؟

آقای امید ترکاشوند [ خدمات پزشکی در منزل ]

درمان انواع اسکولیوز

دکتر علی فرخانی [ متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ]

درباره تغییر و اصلاح سبک زندگی بیشتر بدانید

دکتر پونه دورودی [ کوچینک سلامت و زیبایی ]

درمان پیری و رفع چروک های دست با تزریق چربی

دکتر راضیه ایرجی [ متخصص پوست و مو ]

هماتوم یا شکستگی لاله گوش چیست ؟

دکتر علی رفسنجانی [ جراحی پلاستیک و زیبایی ]

برای خط اخم چند سی سی ژل لازم است؟

دکتر علیرضا واعظ شوشتری [ متخصص پوست ، مو و زیبایی ]

سندرم خستگی مزمن (CSF) چیست و چگونه رفع میشود؟

دکتر علی نقره کار [ متخصص درد ]

بوتاکس؛ کاربردها، نحوه تزریق، عوارض، مراقبتها، هزینه

دکتر پارسا نوایی [ پوست ، مو و زیبایی ]

چگونه زنان مبتلا به واژینیسموس و همسرانشان می توانند از نظر جنسی رشد کنند؟

دکتر میترا مولائی نژاد [ متخصص سلامت جنسی و باروری ]

فول بادی و توتال بادی در لیزر شامل چه قسمت هایی میشوند؟

کلینیک پوست صدف [ پوست ، مو و زیبایی ]

بعد از بیوپسی پستان به چه مراقبتهایی نیاز است؟

دکتر محمد اعظمی [ متخصص رادیولوژِی ]

کاتتر چیست و کاتتر گذاری چه کاربردی دارد؟

آقای امید ترکاشوند [ خدمات پزشکی در منزل ]

آیا کاشت ابرو برای آقایان خوب است؟

دکتر محسن سلیمانی [ پوست و مو ]

رادیوگرافی برای تشخیص آبسه دندان

دکتر غلامرضا سیف [ متخصص رادیولوژی و سونوگرافی ]

روشهای درمان متخصصان طب فیزیکی برای ضعف رفتن دست

دکتر سلمان فلاح [ متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ]
دکتر لادن ناظمی - پوست ، مو و زیبایی ، لیزر درمانی
دکتر لادن ناظمی

پوست ، مو و زیبایی ، لیزر درمانی


www.doctornazemi.ir
دکتر علیرضا واعظ شوشتری - متخصص پوست ، مو و زیبایی
دکتر علیرضا واعظ شوشتری

متخصص پوست ، مو و زیبایی


www.drvaez.ir
دکتر غلامرضا سیف - متخصص رادیولوژی و سونوگرافی
دکتر غلامرضا سیف

متخصص رادیولوژی و سونوگرافی


www.drseif-radiology.ir
دکتر سلمان فلاح - متخصص طب فیزیکی و توانبخشی
دکتر سلمان فلاح

متخصص طب فیزیکی و توانبخشی


www.drsalmanfallah.ir
دکتر پیمان صالحی - متخصص جراحی کلیه و مجاری ادراری و ناباروری
دکتر پیمان صالحی

متخصص جراحی کلیه و مجاری ادراری و ناباروری


www.drsalehi.ir
دکتر منصوره پژمان منش - متخصص جراحی زنان ، زایمان و فلوشیپ نازایی
دکتر منصوره پژمان منش

متخصص جراحی زنان ، زایمان و فلوشیپ نازایی


www.dr-pejmanmanesh.ir
دکتر رضا رباطی - متخصص پوست و مو
دکتر رضا رباطی

متخصص پوست و مو


www.drrobati.ir
دکتر عنایت الله ایزدی - متخصص کلیه و مجاری ادراری
دکتر عنایت الله ایزدی

متخصص کلیه و مجاری ادراری


www.izadidr.ir
دکتر محمد اعظمی - متخصص رادیولوژِی
دکتر محمد اعظمی

متخصص رادیولوژِی


www.radiologymarkazi.ir
دکتر شهریار لقمانی - فوق تخصص جراحی پلاستیک
دکتر شهریار لقمانی

فوق تخصص جراحی پلاستیک


www.drloghmani.ir
دکتر مجید حقیقت - متخصص کلیه و مجاری ادراری
دکتر مجید حقیقت

متخصص کلیه و مجاری ادراری


www.drhaghighat.ir
گروه نرم افزاری پزشک آنلاین | مجری پروژه های مبتنی بر وب در حوزه سلامت و بهداشت