سنگ شکنی در صورت عدم موفقیت درمان دارویی دفع سنگ ادراری

دکتر مجید حقیقت [ متخصص کلیه و مجاری ادراری ]آدرس وب سایت : www.drhaghighat.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان شمس آبادی ، مقابل بیمارستان عیسی بن مریم ، ساختمان 71 تلفن مطب : 3220549 - 031

اگر با درمان دارویی سنگ دفع نشود و یا پزشک در زمان تشخیص سنگ، بسته به محل و سایز سنگ تشخیص دهد که درمان دارویی جهت دفع سنگ،کافی نیست، قدم بعدی اقدام به سنگ شکنی و یا پروسه مداخله گرانه دیگری جهت خارج کردن سنگ از بدن است.

چگونه و به چه روشهایی سنگ شکنی انجام میگردد؟

دو نوع سنگ شکنی خارج بدنی و سنگ شکنی آندوسکوپیک وجود دارد. ESWL یا سنگ شکنی خارج بدنی بدون نیاز به بیهوشی و از طریق امواج ضربه ای که به وسیله اولتراسوند و یا امواج الکترومغناطیسی ایجاد میگردد. این امواج از طریق پوست به بدن وارد میگردد و با تمرکز این امواج به روی سنگ منجر به شکستن سنگ میگردد.

آیا هر سنگی را با سنگ شکنی میتوان شکست؟

خیر سنگهای کلیه که سایز کمتر از 3 سانتیمتر داشته باشند و جنس آن سخت نباشد سنگ مناسب سنگ شکنی با این روش میباشد و بهترین سایز1 CMاست. هرچه سایز سنگ بزرگتر و یا جنس آن سختتر باشد شانس شکستن آن کاهش مییابد.

همچنین محل سنگ در شانس شکستن آن دخالت دارد و اگر سنگ از کلیه خارج شده باشد و در مسیر حالب باشد شانس شکستن آن با روشESWL کمتر میگردد.
بعد از شکستن سنگ باESWL دفع آن از طریق مسیر ادراری صورت میگردد که در این زمان، درمان دارویی جهت کمک به دفع سنگ یا حل کردن تکههای شکسته شده سنگ کمک کننده است.

در صورتیکه سنگ باESWL نشکست و یاESWL بعنوان روش انتخابی سنگ شکنی مناسب نباشد اقدام بعدی چیست؟

اگر سنگ در مسیر حالب میانی ویا تحتانیباشد یا در مثانه و یا در مجرای ادراری باشد روش سنگ شکنی آندوسکوپیک ادراری (Tul) مناسب است. در این روش با فرستادن آندوسکوپیک مخصوص سیستم ادراری بنام سیستویورتروسکوپ از طریق مجرا به داخل حالب و رسیدن به سنگ به وسیله لیزر و یا روش الکترومغناطیسی و یا اولتراسونیک و یا جدیدترین روش که استفاده از روش مکانیکی پنوماتیک میباشد سنگ شکسته خواهد شد و یا تکههای سنگ را به وسیله همان یورتروسکوپی خارج میکنند و یا اجازه میدهند که خرده های سنگ شکسته شده اگر کوچک استخود به خود خارج گردد.

به همین روش سنگهای مجرای ادراری و سنگ مثانه (اگر خیلی بزرگ نباشد) قابل شکستن و خارج کردن است.

سنگ بزرگ کلیه و یا سنگهای کوچکتر کلیه که با روشESWL نشکند را میتوان از طریق عمل PNL (ایجاد سوراخ در پوست و دسترسی آندوسکوپیک به کلیه) سنگ را شکسته و تکههای آن را خارج کرد. در این روش با ایجاد یک سوراخ به سایز حدود cm2-1 در پهلوی بیمار مسیر،از پوستتا کلیه باز شده و نفروسکوپ (آندوسکوپ کلیه) به داخل کلیه حاوی سنگ رانده شده و پس از رسیدن به سنگ اقدام به شکستن سنگ با همان روشهای توضیح داده شده قبلی شامل لیزر یاپنوماتیکمیگردد و سپس تکههای سنگ از طریق همان سوراخ خارج میگردد.