اهمیت تغذیه در آرتریت روماتوئید

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

آرتریت روماتوئید بیماری خودایمنی دردناک و مزمنی است که بیشتردر زنان بالای 30 سال بروز میکند و علائم مشخصه آن تورم،سفتی و نهایتا بدشکلی مفاصل می باشد.

سوء تغذیه در آرتریت روماتوئید:

بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید اکثرا دچار سوء تغذیه میشوند.این سوء تغذیه در اثر کاهش وزن و کاچکسی ناشی از تولید سیتوکین ها عارض میشود.
در بیمارانی که دچار التهاب مزمن مفاصل هستند تولید سیتوکین ها همچون اینترلوکین-1 و tumor necrosis factor میزان متابولیسم پایه و شکست پروتئین (ماهیچه) را افزایش میدهد .به این خاطر افزایش دریافت انرژی و پروتئین در این بیماران توصیه میشود.

داروهای مصرفی نیز خود باعث کمبود مواد مغذی میگردند.مثلا متوترکسات باعث کمبود اسید فولیک میگردد.علاوه بر این،مصرف طولانی مدت داروها باعث گاستریت و زخم معده میگردد.

کمبود های رایج مواد مغذی در بیماری ارتریت عبارتند از : کمبود ویتامین C،D،B6،B12،E،کلسیم،منیزیم،روی و سلنیوم که ممکن است احتیاج به مصرف مکمل باشد.خصوصا مصرف آنتی اکسیدانهایی همچون سلنیوم و ویتامین E باعث کاهش تولید رادیکالهای آزاد و آسیب وارده از آنها به مفاصل میگردد.

البته مصرف مکمل آهن در این بیماران توصیه نمیشود زیرا ممکن است ارتریت را تشدید کند.

مصرف مکمل کلسیم -ویتامین D هم برای جلوگیری از پوکی استخوان در این بیماران توصیه میشود.

آلرژی غذایی در ارتریت روماتوئید:

در بعضی بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید ،مواد غذایی خاصی علائم بیماری را تشدید میکند. در این بیماران درد مفاصل ، تظاهری از آلرژی غذایی است و غذای آزاردهنده را میتوان از رژیم غذایی حذف کرد.برای مثال 10 تا 15 درصد بیماران به رژیم عاری از شیر پاسخ میدهند.
البته اجتناب از این غذاها میتواند در کوتاه مدت در این بیماران مفید واقع میشود ولی در بلند مدت اثر قطعی ندارد.

در این دسته بیماران باید حساسیت های غذایی فردی شناسایی شده و این غذاهای خاص از رژیم غذایی حذف گردند.از میان این مواد غذایی ، شیر،گوشت و غذاهای فرآوری شده بیشترین حساسیت زایی را دارند که برای دوره زمانی موقت از رژیم غذایی حذف میشوند و سپس تدریجا دوباره به رژیم اضافه میگردند تا مشخص شود که هرکدام باعث واکنش آلرژیک مانند درد و تورم مفاصل میشوند یا نه.

با توجه به تاثیر حذف یک نوع غذا یا گروه غذایی در بهبود موقت علائم،بعضی روش روزه داری (نخوردن) را برای درمان آرتریت تجویز میکنند.این روش یک روش درمانی پرخطر و کوتاه مدت است و برای درمان آرتریت توصیه نمیشود.در مطالعات انجام شده ،بهبودی کلی درد و تورم مفاصل در روزهای چهارم و پنجم روزه داری مشاهده شده ولی در دراز مدت این روش بی تاثیر بوده و علائم ظرف یک هفته بعد از شروع رژیم عادی برگشت.

تاثیر امگا 3 (روغن ماهی) در ارتریت روماتوئید:

در سالهای اخیر مطالعات متعدد تاثیر مثبت بعضی انواع چربیهای رژیم غذایی در تغییر روندهای التهابی در بدن را نشان داده است.اسیدهای چرب امگا 3 که در روغن ماهی یافت میشوند در این خصوص اهمیت ویژه ای دارند.افزایش مصرف غذاهای دریایی و روغن ماهی یا استفاده از مکمل امگا 3 میتواند به کاهش التهاب مفاصل و سفتی صبحگاهی کمک کند.البته مقدار مصرف بی خطر این مکمل در بیماران ارتریتی هنوز مشخص نیست. بیشتر مطالعات در این زمینه نشان داده است که اثرات مثبت امگا 3 تا حداقل 12 هفته مصرف مداوم آشکار نمیشود و با ادامه مصرف اثرات مثبت بیشتر نمایانگر میگردد.

باید توجه داشت که مکمل روغن ماهی با روند لخته شدن خون تداخل میکند و به خصوص اگر همراه آسپیرین یا دیگر داروهای ضد التهاب استروئیدی مصرف شود میتواند خطر سکته مغزی را افزایش دهد.مصرف مکمل امگا 3 همچنین میتواند باعث بروز علائم گوارشی همچون اسهال و معده درد شود.

توصیه های کلی:

-از انواع گروههای غذایی باید استفاده کرد.

- فعالیت فیزیکی مناسب برای بهبود وضعیت وزنی باید انجام شود.

- غلات،سبزیجات و میوه جات باید به مقدار کافی مصرف شود.

-رژیم غذایی باید کم چرب باشد و چربیهای اشباع و کلسترول محدود گردد.

- مواد قندی در حد اعتدال مصرف شوند.

- مصرف الکل ممنوع است.