دستگاه تناسلی زنان از قسمت های مختلفی تشکیل شده است که هر کدام وظایف مخصوص به خود را دارند. همچنین این اندام به خاطر داشتن قابلیت های فراوان یکی از مهم ترین قسمت های بدن بانوان محسوب می شود که از وظایف اصلی آن برقراری رابطه جنسی، تولید مثل و بقای نسل است. بروز مشکل در هر کدام از اجزای دستگاه تناسلی ممکن است باعث ایجاد بیماری در این ناحیه شود. دستگاه تناسلی زنان ممکن است به دلایل مختلفی دچار عفونت ها و مشکلات تناسلی شود که لازم است بانوان نکاتی را رعایت کرده تا بتوانند به سلامتی و بهداشت خود کمک کنند. درمان این بیماری ها بر اساس باکتریایی یا ویروسی بودن آنها متفاوت است. در این مطلب به برخی از بیماری های پوستی شایع دستگاه تناسلی زنان پرداخته شده است.

انواع بیماری های پوستی دستگاه تناسلی زنان

۱- واژینیت: به قرمز شدن و تحریک پوست ناحیه تناسلی، واژینیت می گویند. در این بیماری ترشحات بدبو و غلیظ ایجاد می شود. علل ایجاد این بیماری ممکن است عوامل زیر باشد:

• تریکومونیازیس: یک نوع انگل است که از راه برقراری رابطه جنسی منتقل می شود.
• عفونت مخمر: در داخل واژن مخمر به طور طبیعی وجود دارد و رشد می کند، هنگامی که رشد این مخمر از کنترل خارج شود، باعث ایجاد عفونت مخمر و عارضه واژینیت می شود.
• واژینوز باکتریال: هنگامی که نوعی باکتری در محیط واژن بیش از اندازه رشد کند، موجب بروز این عارضه می شود.

۲- مولوسکوم کنتاژیوزوم: زگیل آبکی، نوعی ویروس است که موجب ایجاد عفونت پوستی می شود. این ویروس در سراسر بدن و ناحیه تناسلی، ضایعات قرمز رنگ کوچک و براقی ایجاد می کند که خارش و یا درد ندارند. امکان دارد این ضایعات، عفونی و متورم شود که موجب آزار و ناراحتی خانم می شود. این ویروس از راه تماس پوستی قابل انتقال می باشد. دست زدن به وسیله آلوده به ویروس مانند حوله آلوده، می تواند باعث ابتلا به این بیماری شود.

۳- وجود زگیل تناسلی: کسانی که از نظر جنسی فعال هستند، دست کم به یکی از انواع HPV یا ویروس پاپیلومای انسانی آلوده هستند. این باعث ایجاد زگیل تناسلی می شود. بروز زگیل تناسلی در بین خانم ها نسبت به آقایان بیشتر می باشد. این زگیل قسمت مرطوب ناحیه تناسلی را گرفتار می کند و موجب ایجاد ناراحتی و خارش زیادی می شود. این زگیل ها، برآمدگی های گوشتی و کوچک به شکل گل کلم هستند که در برخی مواقع به راحتی دیده نمی شوند.

۴- تبخال تناسلی: ویروس هرپس سیمپلکس موجب ایجاد تبخال تناسلی می شود. این ویروس قدرت نفوذ و سرایت بالایی دارد. از کوچکترین روزنه روی پوست به داخل بدن و یا غشاء مخاطی وارد می شود. علائم اولیه بروز این بیماری، وجود درد و خارش در زمان برقراری رابطه جنسی می باشد. بعد از گذشت چند روز برآمدگی های قرمز رنگ کوچکی ایجاد می شوند که می ترکند و تبدیل به زخم می شوند. ایجاد زخم ها همراه با خونریزی و ترشح می باشد. سپس روی زخم دلمه می بندد. این زخم ها ممکن است در ناحیه واژن، دهانه رحم، ناحیه تناسلی خارجی، مقعد و باسن ایجاد شوند.

۵- پسوریازیس ناحیه تناسلی: این بیماری در نزدیکی واژن ایجاد می شود و موجب ایجاد لکه های پوستی قرمز رنگ و صاف می شود. خارش این لکه ها، موجب ضخیم شدن پوست و ایجاد عفونت می گردد.

۶- لیکن پلان: این بیماری یک نوع بیماری التهابی می باشد که با خارش و سوزش دهانه واژن همراه است. این مشکل به وسیله عوامل محیطی مانند تعریق، گرمای زیاد در ناحیه تناسلی و پوشیدن لباس زیر تنگ ایجاد می شود. در برخی موارد وجود حساسیت های غذایی و یا مواد شیمیایی به کار رفته در ترکیب لوسیون ها و صابون ها، موجب ایجاد این عارضه و افزایش ضخامت پوست دهانه واژن می گردد.

۷- لیکن اسکلروزیس: این بیماری یک نوع بیماری التهابی می باشد که باعث ایجاد مشکل پوستی واژن می شود. این بیماری بیشتر در خانم های یائسه بروز می کند. حدود ۳۰ درصد کسانی که مبتلا به این عارضه می شوند، دچار بیماری های خود ایمنی هم می باشند.

۸- درماتیت تماسی: در اثر عوامل آلرژی زا این التهاب پوستی ایجاد می شود. علائم این مشکل شامل خارش، ورم و قرمزی ناحیه تناسلی می باشد.

۹- ضایعات سرطانی ولو: این مشکل نوعی تغییرات پیش سرطانی در ناحیه تناسلی می باشد که موجب ایجاد خارش و ضایعات پوستی می گردد. از علائم دیگر آن می توان به درد، زخم و خونریزی اشاره کرد. شایع ترین سرطان دهانه واژن، سرطان سلول های سنگفرشی می باشد.

۱۰-ولوودینیا: این بیماری درد مزمن در ناحیه دهانه واژن ایجاد می کند. دلیل بروز این بیماری مشخص نیست. عفونت باکتریایی و قارچی می تواند، باعث بروز این بیماری باشد.

۱۱-هیدرادنیت: به وسیله غدد تولید کننده عرق، بیماری مزمن هیدرادنیت ایجاد می شود. ملتهب شدن غده چربی پوست با ایجاد ضایعات تکرار شونده همراه است. این ضایعات موجب تشکیل زخم، فیستول و آبسه می شوند. این مشکل ناحیه پرینه را نیز درگیر می کند.

علائم بیماریهای پوستی دستگاه تناسلی زنان

خارش شایع ترین شکایت مربوط به مشکلات پوستی ناحیه تناسلی است که ممکن است با علائم زیر در ناحیه تناسلی همراه باشد:

• درد
• تورم
• ترشحات
• قرمزی یا تغییر رنگ
• زخم و ضایعات پوستی

پیشگیری از بیماریهای پوستی دستگاه تناسلی زنان

• از استفاده از پد یا دستمال توالت معطر، کرم، حمام در وان (bubble bath)، اسپری زنانه و دوش ها خودداری کنید.
• برای تمیز کردن منظم بخش خارجی ناحیه تناسلی خود از آب و صابون ساده و بدون بو استفاده کنید؛ اما بیشتر از یک بار در روز این شستشو را انجام ندهید. انجام این کار می تواند باعث افزایش خشکی شود.
• همیشه پس از دفع مدفوع، از جلو به عقب خود پاک کنید.
• شلوار پنبه ای بپوشید (بدون الیاف مصنوعی) و هر روز لباس زیر خود را عوض کنید.
• دوش نگیرید.
• پوشک های دختران شیرخوار را مرتباً عوض کنید.
• برای جلوگیری از ابتلا به بیماری های مقاربتی در حین رابطه جنسی از کاندوم استفاده کنید.
• اگر به خشکی واژن مبتلا هستید، از مرطوب کننده های واژن استفاده کنید. قبل از برقراری رابطه جنسی، از یک روان کننده (لوبریکنت) با پایه آب (K-Y Astroglide) استفاده نمایید.
• تا زمان بهبود علائم از برقراری رابطه جنسی خودداری کنید.

تشخیص بیماریهای پوستی دستگاه تناسلی زنان

پزشک در مورد علائم، شدت آنها و مدت زمانی که فرد آنها را احساس می کند با فرد صحبت می کند. همچنین احتمال دارد که در مورد فعالیت های جنسی هم با بیمار صحبت شود و احتمال انجام تست لگنی هم وجود دارد. در جریان تست لگنی، پزشک قسمت خارجی مهبل را مشاهده کرده و یک ابزار مخصوص برای مشاهده داخل واژن استفاده می کند . همچنین در هنگام وارد کردن انگشت به درون واژن پزشک شکم بیمار را فشار خواهد داد. این کار کمک می کند تا اندام های تولید مثلی بیمار معاینه شده و در صورت بروز ناهنجاری شناسایی شوند. پزشک احتمالاً نمونه های بافتی از پوست مهبل و یا ترشحات واژن جمع آوری کرده و برای بررسی بیش تر به آزمایشگاه خواهد فرستاد. همچنین آزمایش خون و ادرار هم گرفته می شود

درمان بیماریهای پوستی دستگاه تناسلی زنان

زمانی که پزشک عوامل زمینه ای خارش واژن را تشخیص داد، روش های درمانی خاصی را پیشنهاد خواهد داد. بسته به نوع عارضه و علت بروز آن درمان های خاصی پیشنهاد خواهد شد.

عفونت قارچی واژن

این عارضه با داروهای ضد قارچی درمان می شود. این داروها در انواع مختلف کرم، پماد و قرص در دسترس هستند.

واژینوز باکتریال

این عارضه معمولاً با تجویز آنتی بیوتیک درمان می شود. این آنتی بیوتیک ها به صورت قرص های خوراکی و یا کرم های مخصوصی که وارد واژن می شوند.

بیماری های آمیزشی

این بیماری ها با آنتی بیوتیک، ضد ویروس ها و ضد انگل ها درمان می شوند. این داروها باید منظم مصرف شده و تا زمانی که عفونت و بیماری به صورت کامل برطرف نشده باشد، از انجام رابطه جنسی باید خودداری کرد.

یائسگی

اگر دلیل خارش یائسگی باشد، با کرم های استروژن، قرص و یا حلقه های واژینال درمان می شود

دیگر دلایل

• دیگر انواع خارش واژن معمولاً خود به خود برطرف می شود. در این زمان فرد می تواند از کرم های استروئید و یا لوسیون ها برای کاهش التهاب و کم کردن شدت احساس ناخوشایند استفاده کند. همچنین فرد باید مقدار مصرف آنها را هم کنترل کند؛ چراکه استفاده بیش از حد از این مواد خود باعث تحریک و خارش مزمن خواهد شد.
• بیماری های تناسلی باکتریایی مانند سوزاک، کلامیدیا یا سفلیس را می توان با آنتی بیوتیک ها درمان کرد. این آنتی بیوتیک ها ممکن است شامل مترونیدازول یا تینیدازول (برای تریکومونیازیس) باشد.
• بیماری های تناسلی ویروسی مانند تبخال باید با داروهای ضد ویروسی درمان شوند. گاهی اوقات این داروها باید روزانه مصرف شوند تا از بروز مجدد این بیماری جلوگیری شود. این روش به عنوان درمان سرکوب کننده شناخته می شود.
• HPV را نمی توان به طور کامل درمان کرد؛ اما واکسیناسیون می تواند به شما در کاهش خطر ابتلا به HPV یا بیماری های مربوط به HPV کمک کند. موارد زگیل های تناسلی هم با استفاده از داروهای نسخه ای یا برداشتن توسط نیتروژن مایع و لیزر مورد درمان قرار می گیرند. برای پزشک بهترین گزینه برداشتن زگیل ها محسوب می شود.

نسخه اصلی مطلب بیماریهای پوستی دستگاه تناسلی زنان را در سایت دکتر فاطمه عندلیب بخوانید.

---