نوسانات هورمونی در دوران بارداری تغییرات ظاهری بسیاری را در خانم های باردار به وجود می آورد که بروز لک های بارداری نیز یکی از آنها است. ملاسما یا همان لک بارداری به لک های اکتسابی قهوه ای رنگی گفته می شود که به صورت آهسته بر پوست صورت خانم های باردار دیده می شود. لک بارداری یکی از مسائل شایع در میان خانم های باردار است بین ۵۰ تا ۷۰ درصد زنان باردار را نیز شامل می شود. ملاسما بر اثر افزایش رنگدانه در نقاط مختلفی از پوست صورت می گیرد که معمولاً این لک ها بر روی گونه ها، پیشانی و چانه دیده می شوند. لک های بارداری به صورت قهوه ای مسطح، بدون خارش و هیچ علامتی هستند. معمولاً این لک ها از کک ومک تیره تر هستند و اندازه ای بزرگ تر و یکدست تر دارند. لک های ناشی از ملاسما می تواند به خودی خود برطرف شود. این حالت غالباً در مواردی صورت می گیرد که یک محرک خارجی مانند بارداری یا قرص های جلوگيري از بارداری باعث ایجاد ملاسما شده باشد. به طوری که وقتی زنان وضع حمل می کنند یا مصرف قرص های جلوگیری از بارداری را متوقف می کنند، ملاسما به خودی خود برطرف می شود؛ اما در برخی از افراد، ملاسما تا سال های طولانی و یا حتی در تمام طول عمر وجود دارد. برای مواقعی که ملاسما به خودی خود برطرف نمی شود، روش هایی برای درمان و از بین بردن لک های صورت وجود دارد.

علائم لک بارداری

ملاسماها نمای صافی داشته و برجسته نیستند. لک بارداری درد، سوزش یا خارش ندارند. در واقع، شما هیچ چیز متفاوتی را در مورد این نواحی پوست به غیر از تغییر رنگ آنها متوجه نخواهید شد. ملاسما در مناطقی از پوست که در معرض آفتاب قرار دارند، اغلب در صورت ایجاد می شود. بالای لب بالایی، روی گونه ها، بینی و پیشانی همگی نواحی بسیار رایجی برای یافتن لک حاملگی هستند؛ اما ملاسما می تواند در هر نقطه ای از صورت ایجاد شود. اگر چه امکان مشاهده آنها در قفسه سینه، بازوها و قسمت بالایی پشت وجود دارد، البته به این میزان نیست. ملاسما معمولاً به صورت متقارن روی صورت ظاهر می شود. لکه های همسان را می توان روی هر دو گونه مشاهده کرد یا لکه هایی که به طور یکنواخت در سراسر بینی یا پیشانی ایجاد شده اند.

درمان لک های بارداری

لک های آفتابی، لک های پس از دوران بارداری و لک های ناشی از تغییرات هورمونی پس از زایمان، درمان های متفاوتی دارند. اولین درمان آنها مراقبت در برابر نور خورشید است. دومین درمان، کرم های ضد لک های حاوی هیدروکینون، ویتامین ث، آربوتین و کوجیک اسید هستند که به صورت جداگانه یا ترکیبی استفاده می شوند. این داروها باید ماه ها به مدت طولانی و به دفعات متعدد و ماه ها مصرف شوند تا اثر بگذارند. استفاده از این ترکیبات باید در کنار مصرف ضد آفتاب باشد.

روش دیگر، روش های لیزری هستند. دو دسته روش لیزری موجود است: اولین روش لیزرهای پیگمان که کیوسوئیچ معروف ترین آنها است. این لیزرها باعث خرد شدن ذرات لک می شوند و از بین رفتن آنها را تسهیل می کنند. کیوسوییچ فرکشنال در جلساتی به فاصله ی یک ماه و ماهی یک بار انجام می شود. دومین روش استفاده از لیزر های لایه بردار پوستی است. لیزرهای لایه بردار مانند لیزرهای فرکشنال CO2 و اربیوم با درجه ی پایین که نفوذ پذیری دارو و لایه برداری پوست را افزایش بدهند و لک ها را سریع تر از بین ببرند روش مناسبی هستند.

روش دیگر استفاده از قرص های ضدلک است. این قرص ها مثل ترانگزامیک اسید یا ترنسید داروهای بسیار موثری هستند؛ اما با توجه به این که عوارضی مثل ایجاد لخته ی خون در پا یا آمبولی ریه دارند باید بسیار با احتیاط و با در نظر گرفتن سابقه ی خانوادگی پزشکی دقیق بیمار تجویز شوند. در طول مدت مصرف این داروها، بیمار باید تحت نظر پزشک باشد.

سایر روشهایی که برای درمان لک صورت و ملاسما وجود دارد شامل لایه برداری پوست با مواد شیمیایی (از قبیل اسید گلیکولیک)، میکرودرم ابریژن و درم ابریژن می باشد.

پیشگیری از بروز لک بارداری

شاید نتوانید تغییرات هورمونی را کنترل نمایید؛ اما با رعایت چند نکته می‎توانید شدت بروز لک بارداری را کاهش دهید.

ضد آفتاب

کرم ضد آفتاب در محافظت از پوست نقش مهمی دارد. نور آفتاب در کنار تغییرات هورمونی مهمترین عواملی هستند که سبب بروز لک بارداری خواهند شد. برای این منظور میزان SPF کرم حداقل باید 30 باشد. نکته مهم در استفاده از کرم‎های ضدآفتاب بعد از دانستن همه چیز درباره کرم ضد آفتاب و انتخاب درست آن این است که باید در فواصل زمانی مشخص تجدید شوند. به طور کلی توصیه می‎شود هر دو ساعت یک بار از این کرم استفاده شود.

مرطوب نگه داشتن پوست

پوست خود را مرطوب نگه دارید. برای این منظور می‎توانید از کرم‎ یا ماسک‎های خانگی آبرسان استفاده کنید. شاید این تکنیک منجر به درمان سریع لک صورت نشود؛ اما در طولانی مدت از نتایج مثبت آن بهره‎مند خواهید شد.

خواب کافی

جهت پیشگیری از لک بارداری با خواب کافی خواب خود را متعادل کنید. در دوران حاملگی احتمالاً الگوی خواب شما تغییر خواهد کرد. خواب ناکافی سبب بر هم خوردن تعادل هورمون‎ها و بروز لک بارداری خواهد شد.

کاهش استرس

سعی کنید استرس را از خود دور کنید. هورمون‎هایی که در این شرایط تولید می‎شوند زمینه را برای بروز تغییرات پوستی فراهم خواهند کرد.

نسخه اصلی مطلب لک بارداری یا ملاسما چیست و چگونه درمان میشود؟ را در سایت دکتر جمال الدین حسن زاده بخوانید

---