آزمایشات هورمونی زنان

دکتر منصوره پژمان منش [ متخصص جراحی زنان ، زایمان و فلوشیپ نازایی ]آدرس وب سایت : www.dr-pejmanmanesh.ir
آدرس مطب : اصفهان ، دروازه شیراز ،ابتدای خ چهارباغ بالا ،نبش کوی بهار آزادی ،مجتمع بهار ،طبقه دوم واحد 205 تلفن مطب : 36206186 - 031

هورمونهای زنانه :

هورمونهای زنانه ، هورمونهایی هستند که از مغز، تخمدان و غدد فوق کلیه ترشح شده و باعث تنظیم عملکرد سیستم تولید مثل خانمها می شوند . اختلال در هر یک از این هورمونها و نیز عدم تعادل این هورمونها با هورمونهای مردانه که بطور طبیعی در بدن خانمها ترشح می شود ، باعث بروز مشکلاتی در سیکل قاعدگی و نیز باروری خانمها می شود . از این رو بررسی این هورمونها در خون ، به تشخیص متخصص زنان و یا فوق تخصص ناباروری از بررسی های اولیه مشکلات زنان می باشد.

علت درخواست آزمایش هورمونی خانمها :

آزمایشات هورمونی در خانمها به دلایل مختلفی ممکن است درخواست شود. جهت برررسی اختلالات هورمونی در بانوان و دختران که با مشکل بلوغ زودرس و یا بلوغ دیررس ، هیرسوتیسم یا پرمویی ، گالاکتوره ، گرگرفتگی ، خشکی واژن ، بی نظمی پریود ، علایم یائسگی زودرس ، سقط و نیز ناباروری و مشکلات دیگر به متخصص زنان و نازایی مراجعه میکنند ، این آزمایشات درخواست می شوند.

انواع آزمایشات هورمونی خانمها :

ازمایشات هورمونی اصلی و رایج تری که در خانمها انجام می شوند شامل آزمایش تیروئید ( TSH و T4 ) ، پرولاکتین وهورمونهای تخمدان (LH ، FSH، E2 ) می باشند. تست ذخیره تخمدان یا آنتی مولرین هورمون ، پروژسترون و تستوسترون ( هورمون مردانه ) نیز در موارد خاص درخواست می شود.

بهترین زمان انجام آزمایشات هورمونی :

بدلیل نوسانات ترشح هورمونی در فازهای مختلف سیکل قاعدگی و حتی در طول شبانه روز ، آزمایشات هورمونی زنانه باید در زمان خاص خود انجام شوند . در غیر اینصورت از دقت کافی جهت تفسیر توسط متخصص زنان ، برخوردار نیستند. بهترین زمان برای انجام آزمایشات هورمونی ، روز دوم تا چهارم سیکل قاعدگی یا اصطلاحا روز سوم پریود که هورمونها در حالت پایه قرار دارند ، می باشد. برای انجام این آزمایشات ، ناشتا بودن بطور روتین لازم نیست مگر ازمایش پرولاکتین که در شرایط خاص باید انجام شود.

تست ذخیره تخمدان :

یکی از آزمایشاتی که نشان دهنده ذخیره تخمدان پایین می باشد، انجام آزمایش AMH است. آزمایش AMH نیاز به ناشتا بودن ندارد. همچنین مقدار این هورمون در طول سیکل قاعدگی تقریبا یکسان است، بنابراین در هر روزی از سیکل قاعدگی می توان آزمایش AMH را انجام داد. این تست در کنار سونوگرافی واژینال ، میزان ذخیره فولیکولی تخمدان را مشخص می کند. تست آنتی مولرین هورمون در موارد نازایی ، یائسگی زودرس و یا قبل از عمل جراحی اندومتریوز ، پروسه آی وی اف و فریز تخمک ، تعیین جنسیت و ...درخواست می شوند.

آزمایش پرولاکتین :

پرولاکتین یا هورمون شیر در برخی موارد درخواست می شود. از جمله در موارد بی نظمی پریود ، نازایی ، خروج ترشحات شیری از نوک پستان و... بدلیل حساس بودن و ماهیت نوسانی ترشح هورمون پرولاکتین ، توصیه اکید می شود که این هورمون در شرایط خاص اندازه گیری شود.ناشتایی برای آزمایش پرولاکتین ضروری است.شرایط آزمایش پرولاکتین در مقاله دیگری بطور مفصل توضیح داده خواهد شد.

آزمایش هورمونی تخمدان :

این هورمونها شامل سه هورمون اصلی LH ، FSH، E2 می باشند که تفسیر انها در کنار هم ، وضعیت تخمدان را نشان می دهند. برای انجام این آزمایشات که به آزمایش روز سوم پریودی هم معروف هستند ، لازم است در روز دوم تا چهارم سیکل قاعدگی به آزمایشگاه مراجعه کنید. ناشتا بودن لازم نیست مگر اینکه همراه با آزمایش پرولاکتین ، درخواست شده باشند.

تستوسترون :

تستوسترون یا هورمون مردانه بطور طبیعی و البته به میزان کم در بدن خانمها ترشح می شود که جهت عملکرد سیستم تولید مثل آنها ضروری است. اگر میزان این هورمون و یا عملکرد آن در بدن خانم افزایش یابد باعث برور مشکلاتی می شود .هورمون تستوسترون در موارد پرمویی ، ریزش مو و سندرم تخمدان پلی کیستیک و... به همراه ازمایشات روز سوم ، اندازه گیری می شود. جهت انجام آن ناشتا بودن لازم نیست.

• آزمایشات هورمونی را درازمایشگاه های معتبر انجام داده و جهت تفسیر آزمایشات هورمونی به بهترین متخصص زنان مراجعه کنید.