رباط های زانو چه هستند و کارکرد آنها چیست؟

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

رباط ها ساختارهای بافتی مستحکم و در عین حال انعطاف پذیری هستند که وظیفه ی اتصال استخوان به استخوان را مفاصل مختلف بدن بر عهده دارند. مفصل زانو که بعنوان بزرگترین مفصل بدن شناخته می شود متشکل از ارتباط سه استخوان اصلی شامل درشت نی، استخوان ران و کاسه ی زانو است. ارتباط بین این سه استخوان نیز توسط چندین رباط مختلف برقرار می شود. هریک از این رباط ها بسته به جایگاه خود، نقش مخصوص به خود را دارد. در ادامه به معرفی 4 نوع اصلی رباط زانو و بیان نقش هر یک، دلایل آسیب و علائم آسیب هریک از آن ها می پردازیم.

رباط ACL زانو

این رباط در ناحیه ی مرکزی زانو قرار دارد که مسئول کنترل چرخش و حرکت استخوان درشت نی به جلو است. این رباط با اتصال استخوان ران به استخوان درشت نی، وظیفه ی مقاومت در برابر جابجایی بیش از حد روبه جلو و کنار استخوان درشت نی هنگام حرکت بر روی استخوان ران را دارد.

دلایل آسیب رباط ACL زانو:

• تغییر ناگهانی سرعت
• تغییر ناگهانی جهت حرکت
• سقوط نامناسب از ارتفاع
• برخورد ضربه ی مستقیم و محکم به زانو

هنگام آسیب رباط ACL، ممکن است پارگی جزئی یا کامل در بافت رباط ایجاد شود. آسیب جزئی می تواند باعث کشیدگی رباط بدون آسیب آن شود. افرادی که دچار آسیب رباط ACL می شوند خطر بیشتری برای بروز آرتروز زانو دارند.

علائم آسیب ACL زانو:

• صدادادن زانو
• درد شدید و ناتوانی در ادامه ی فعالیت ها
• از دست دادن دامنه ی حرکتی
• تورم و بادکردگی سریع در زانو
• احساس ناپایداری در زانو و ناتوانی زانو در کنترل وزن بدن

رباط PCL زانو

این رباط نیز در ناحیه ی مرکزی زانو قرار دارد. این رباط استخوان درشت نی را به استخوان ران متصل کرده و وظیفه ی اصلی آن، مقاومت در برابر حرکت رو به عقب استخوان درشت نی هنگام حرکت بر روی استخوان ران است. این رباط با رباط ACL ساختاری ضربدری شکل در مرکز زانو می سازد.

دلایل آسیب رباط PCL زانو:

• آسیب داشبوردی: این آسیب زمانی رخ می دهد که زانوی خم شده ی راننده یا سرنشین با داشبورد خودرو برخورد می کند و باعث فشار بر استخوان ران و رباط PCL می شود.
• ورزش های پر برخورد: زمانی که ورزشکاران بر روی زانوی خمیده می افتند نیروی زیادی بر رباط PCL زانو وارد می شود.

علائم آسیب رباط PCL زانو:

• درد کم تا متوسط که می تواند راه رفتن را سخت کند
• بادکردگی و تورم که به سرعت و در طی ساعات اولیه ی آسیب رباط PCL بروز می کند.
• بی ثباتی در زانو و احساس شل بودن ساختار زانو

رباط MCL زانو

این رباط در بخش بیرونی و کناری، از سمت مخالف استخوان نازک نی کشیده شده است و از کناره، سر استخوان درشت نی را به استخوان ران متصل می کند و وظیفه ی آن پایدارکردن ساختار درونی زانو است. این رباط با کنترل و مقاومت در برابر نیروهایی که از سطح بیرونی زانو به آن وارد می شوند در نهایت منجر می شود تا نیروی وارده به قسمت داخلی زانو کاهش یابد.

دلایل آسیب رباط MCL زانو:

• هرگاه ضربه ی شدیدی به قسمت بیرونی زانو واردشود، می تواند باعث آسیب این رباط شود. این آسیب ها در بازیکنان فوتبال یا سایر ورزش هایی که در آن افراد ضربات شدیدی را ممکن است حین برخورد به یکدیگر وارد کنند مشاهده می شود.
• پیچش شدید یا ناگهانی زانو
• خمیدگی شدید یا ناگهانی زانو

علائم آسیب رباط MCL زانو:

• درد از جمله در ناحیه ی داخلی زانو
• بادکردگی و تورم زانو
• صدادادن زانو
• چرخش ناگهانی زانو به سمت داخل

رباط LCL زانو

این رباط از بخش کناری زانو به سمت پشت زانو کشیده شده است و سر استخوان نازک نی را به سر استخوان ران در محل مفصل زانو متصل می کند. این رباط وظیفه دارد تا پایداری را در قسمت خارجی زانو حفظ کند.

دلایل آسیب رباط LCL زانو:

• ضربه ی مستقیم به قسمت داخلی زانو: این نوع ضربات می توانند نیروی زیادی را به قسمت خارجی زانو انتقال داده و در نهایت به آسیب و پارگی رباط LCL زانو منتج شوند.
• تغییر سریع جهت حرکت در هنگام حرکات سریع: این نوع آسیب ها از جمله در ورزشکاران بسیار رخ می دهد
• چرخش بوسیله ی یک پا هنگام حرکت
• سقوط بر روی یک پا هنگام پرش

علائم آسیب رباط LCL زانو:

• احساس سفتی در زانو
• احساس درد در زانو ، از جمله قسمت بیرونی و اطراف آن
• هنگام راه رفتن یا ایستادن فرد احساس می کند که زانو می خواهد از جای خود بیرون بیاید
• قفل شدن زانو هنگام حرکت
• از دست دادن بازه ی قابل حرکت و چرخش زانو
• بی حسی پا و احساس ضعف در آن
• مشاهده ی کبودی در زانو و اطراف آن

گرچه رباط های دیگری نیز به پایداری ساختار زانو در کنار این 4 رباط اصلی کمک می کنند اما آسیب های وارده، معمولا در این رباط ها مشاهده می شوند. از طرفی علائم مشاهده شده در آسیب های رباط ها معمولا در سایر آسیب های زانو نیز ممکن است بروز کنند بنابراین برای یافتن علت درد، نیاز به روش های تشخیصی ویژه و پزشکان متخصص وجود داد. همچنین آسیب های درمان نشده ی رباط ها میتوانند در درازمدت به آسیب های شدیدتری در زانو مانند آرتروز ختم شوند که این مسئله اهمیت توجه به آسیب ها دردهای زانو را نشان می دهد.