اطلاعاتی جامع و کامل در رابطه با سونوگرافی ان تی ان بی

دکتر محمد اعظمی [ متخصص رادیولوژِی ]آدرس وب سایت : www.radiologymarkazi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان شمس ابادی، روبروی عیسی بن مریم، ساختمان صبا تلفن مطب : 32202762 - 031

سونوگرافی سلامت سه ماهه اول که تحت عنوان سونوگرافی NT و NB شناخته می شود نقش تعیین کننده ای در تشخیص ناهنجاری های جنینی و اختلالات کروموزومی دارد. سونوگرافی NT در ۹۵ درصد موارد از روی شکم انجام شده و در بقیه موارد از سونوگرافی واژینال استفاده می شود که در هر دو روش نتایج یکسان خواهد بود.میزان نرمال NT در جنین، سوال بسیاری از مادران باردار است. برای پاسخ به این سوال ضروری است نگاهی اجمالی به اهداف این سونوگرافی داشته باشیم.NT مخفف کلمه Nuchal Translucency بوده و تظاهر سونوگرافیک تجمع مایع پشت گردن جنین در سه ماهه اول بارداری است و احتمال بروز نقایص کروموزومی را پیش بینی میکند.

زمان مناسب برای انجام سونوگرافیNT و NB :

سن حاملگی مناسب برای اندازه گیری NT، هفته ۱۱ تا ۱۴ حاملگی است.به دو دلیل ۱۱ هفتگی به عنوان حداقل سن حاملگی برای اندازه گیری NT در نظر گرفته شده است.در صورت نیاز به انجام تست تشخیصی برای بررسی بیشتر جنین، انجام این کار قبل از ۱۱ هفتگی با عوارضی برای جنین همراه است .خیلی از نقایص دیگر جنینی، بعد از یازده هفتگی، با استفاده از سونوگرافی قابل تشخیص هستند. بنابراین این امکان وجود دارد که در حین اندازه گیری NT جنین را از نظر اختلالاتی که در این بازه قابل تشخیص هستند بررسی کرد.

به سه دلیل مهم سن حاملگی ۱۴ هفته به عنوان حداکثر سن حاملگی برای ارزیابی NT انتخاب شده است.در جنین های مبتلا می توان حاملگی را زودتر و با عوارض کمتر ختم کرد.تجمع غیر طبیعی مایع پشت گردن جنین های مبتلا به نقایص کروموزومی بعد از هفته ۱۴ بارداری کاهش می یابد.احتمال موفقیت در اندازه گیری NT در این بازه زمانی ۹۸-۱۰۰ درصد است ولی بعد از هفته ۱۴ به دلیل موقعیت عمودی جنین این اندازه گیری دشوار می شود.

معیار تعیین سن حاملگی در سونوگرافی NT و NB :

در این سونوگرافی طول سری دمی که اصطلاحا به آن CRL می گویند معیار تعیین سن جنین است که بایستی برای اندازه گیری NT در محدوده ۴۵ تا ۸۴ میلی متر باشد.

روش استاندارد اندازه گیری NT :

در ارزیابی ضخامت NT ضروری است دستگاه سونوگرافی از قدرت تفکیک بالایی برخوردار باشد تا پزشک بتواند با دقت یک دهم میلی متری NT را اندازه گیری کند.در تصویری که NT اندازه گیری می شود، باید فقط سر و قسمت بالای قفسه سینه دیده شود. تصویر در حد امکان بزرگ شده و جنین در حالت خوابیده یا اصطلاحا ساژیتال قرار بگیرد. خم بودن سر جنین به جلو و عقب دقت این اندازه گیری را کاهش میدهد.

از آنجایی که در این سن حاملگی پوست جنین و پرده آمنیون غشاهای نازکی هستند پزشک باید کاملا مراقب باشد تا این دو را از هم تشخیص دهد. برای این منظور منتظر حرکات خودبخودی جنین می ماند یا ضربات آرام و سریع به شکم مادر وارد می کند. گاهی از مادر خواسته می شود سرفه کند.با توجه به این شرایط جای تعجب نیست اگر این سونوگرافی طولانی شود و نیاز باشد مدت زمانی را صبر کنید تا جنین در موقعیت مناسب قرار بگیرد.

بیشترین ضخامت بین پوست و مهره های گردنی به عنوان NT چندین بار اندازه گیری شده و بیشترین اندازه از بهترین تصویر ثبت می گردد.در ۵-۱۰ درصد موارد ممکن است بند ناف دور گردن جنین باشد و این باعث افزایش کاذب NT می شود. در این موارد NT بالا و پایین بند ناف اندازه گیری شده و نهایتا از میانگین آن استفاده می شوداندازه نرمال NT در جنین با توجه به سن حاملگی و CRL جنین سنجیده می شود. بدیهی است به اندازه ای میتوان اعتماد کرد که تحت شرایط فوق به دست آمده باشد.