مشکلات نخاعی

دکتر سید سلمان فاطمی [ متخصص داخلی مغز و اعصاب ]آدرس وب سایت : www.dr-salmanfatemi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان آمادگاه ، روبروی داروخانه سپاهان ، مجتمع اطبا ، طبقه اول تلفن مطب : 32223328 - 031

ضایعات نخاعی
نخاع طنابی است که از مغز به سمت پایین می آید و بخشی از سیستم عصبی مرکزی را تشکیل می هد و پر است از سلولهای عصبی و رشته های منشأ گرفته از این سلولها که نهایتا نخاع را ترک می کنند و پس از گذشتن از دیواره استخوانی ستون فقرات وارد اندام ها میشوند .نخاع یک رشته دراز است که از سر تا قسمتهای تحتانی کمر ادامه دارد . این طناب دراز میتوند دچار اختلالاتی بشود .

ضایعات نخاع میتواند ناشی از یک تومور در سلولهای حمایت کننده اعصاب یا یک توده استخوانی مجاور نخاع در ستون فقرات باشد با توجه به این که این تومورها از بیرون یا از وسط نخاع منشأ گرفته باشند علائم آنها متفاوت است .به همین ترتیب ، خوردگی استخوانهای حمایت کننده از نخاع و تشکیل اسکلروز ( ضایعاتی از استخوان اضافی و کلسیفیه در کنار استخوان اصلی) می تواند بر نخاع اثر فشاری داشته باشد . با توجه به فشار از جلو یا پشت نخاع ، علائم به صورت اختلال حس تعادل و یا اختلال در عضلات حرکتی رخ می دهد .

توده های فشاری بر نخاع فقط محدود به تومورها یا زائده استخوانی اسکلروز نیست .اخیرا با بیماری خانم و مبتلا به تالاسمی مواجه شدم که به دلیل عدم کفایت خون سازی در مغز استخوان ، بافت خون ساز، درون ستون فقرات ایشان شکل گرفته بود و این بافت خون ساز خارج از مغز استخوان (اکسترا مدولاری هماتوپویزیز) با فشار بر نخاع ایجاد علائم نخاعی کرده بود .رشته های عصبی ای که از نخاع میگذرند ، با پوششی به نام میلین پوشیده شده اند . اگر این پوشش در بیماریهایی مانند ام اس یا ضربات نخاعی دچار آسیب گردد میتواند سرعت انتقال پیامهای عصبی را کاهش دهد و این کاهش سرعت هدایت عصبی ، خود را با علایم نخاعی نشان میدهد .

اگر رگهایی که سلولهای عصبی را در نخاع خون رسانی می کنند آسیب ببینند ، بخشی از نخاع که از آن رگ، خون می گرفته است ، می میرد و با توجه به اینکه این شریان کدام قسمت نخاع را سیراب می کرده است ، علامت خاصی ایجاد میشود.مثلا اگر رگهای قسمت پشت نخاع دچار آسیب شود ، فرد اختلال حرکتی کمتری دارد ولی احساس عدم تعادل در پاها یک علامت برجسته میشود .

از بیماریهای دیگر نخاع، درگیری آن به وسیله میکروبها یا ویروسها یا قارچهاست که در این موارد ،عامل مزاحم خارجی با ایجاد آبسه یا تخریب سلولهای عصبی در نخاع میتواند ایجاد بیماری کند.بهترین راه درمان ضایعات نخاعی ، جلوگیری از ایجاد آنهاست . بافت سیستم عصبی ، اگر دچار آسیب و مرگ سلولی شود ، قابل ترمیم نیست پس باید از این آسیبها جلوگیری کرد و بهترین راه ،افزودن بر قدرت سیستم حمایتی ازنخاع است .

نخاع به وسیله دو بافت مهم حمایت میشود یکی استخوانهایی است که ستون فقرات را تشکیل میدهد و دیگری عضلات حمایت کننده این بافت است .تقویت این عضلات ، از فشار بر ستون فقرات جلوگیری می کند و نیروی وارد بر ستون فقرات را جذب می کند .استفاده از نرمشهای تقویت کننده این عضلات کمک کننده است . پوشیدن کفشی با کف نرم و ضخیم شاید گام اولی باشد که از فشار راه رفتن بر ستون فقرات می کاهد . رعایت بهداشت ستون فقرات که در قسمتهای مختلف این کانال مورد بحث قرار گرفته است میتواند به حفاظت از نخاع کمک کند .
چند تصویر از ستون فقرات و نخاع 👇👇