بررسی انواع کورتون های موضعی و عوارض آن ها

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

کورتیکواستروئیدهای ( كورتونها ) موضعی (ماليدنى ) جهت کنترل مشکلات مختلف التهابی پوست، در سطح پوست مورد استفاده قرار می گیرند. آنها باعث کاهش علائمی مانند خارش و قرمزی پوست می شوند، به این صورت که جذب سلولهای پوستی شده و مانع تولید فاکتورهای التهابی توسط سلولهای پوستی در هنگام مواجهه با مواد آلرژی زا می شوند. التهابات پوستی توسط فاکتورهای التهابی همچون پروستاگلندین ها و ترکیبات دیگر ایجاد می شوند که این ترکیبات موجب گشادی عروق خونی و رسیدن سایر فاکتورهای التهابی به منطقه مورد نظر می شوند که نتیجه آن ایجاد قرمزی، خارش و تورم در آن ناحیه از پوست است. کورتیکواستروئیدها ( كورتونها ) با مهار این فرآیند موجب کاهش التهاب و بهبود علائم می شوند.

کورتیکواستروئیدهای ( كورتونها ) موضعی از لحاظ قدرت اثر در 4 دسته ضعیف، متوسط، قوی و بسیار قوی قرار می گیرند.به عنوان یک قانون کلی، ضعیف ترین دارو که موثر نیز باشد باید مورد استفاده قرار گیرد و برای اینکه خطر عوارض جانبی به حداقل برسد بویژه کورتیکواستروئیدهای بسیار قوی باید برای دوره زمانی کوتاهی مورد استفاده قرار گیرند.عوارض جانبی اشکال موضعی می تواند خیلی شبیه به اشکال سیستمیک در بدن باشد اما در صورت استفاده بجا و صحیح از آنها کمتر اتفاق خواهد افتاد.

عوارض جانبی موضعی کورتیکواستروئیدهای ( كورتونها ) موضعی شامل :
نازک شدن پوست ( آتروفی پوست ) ، تورم عروق خونی نازک روی پوست و حالت بیرون زدگی آنها، کاهش موقت رنگدانه های پوست در سطح مورد استفاده، وجود آلرژی به استروئیدها که می تواند موجب بدتر شدن اگزما شود و منجر به ایجاد عفونت گردد، ( استروئیدهای موضعی هرگز نباید برای درمان پوست ملتهب شده ای که در عین حال دچار عفونت نیز هست استفاده شود مگر آنکه عفونت پوست نیز به صورت جداگانه ای مورد درمان قرار گیرد ).عوارض سیستمیک این داروها در صورت استفاده طولانی مدت استروئیدهای ( كورتونها ) قوی بر روی بخش وسیعی از سطح بدن ایجاد می شود که می تواند شامل سرکوب فرآیند رشد و سرکوب فعالیت غده آدرنال باشد.

کودکانی که نیاز به استفاده متناوب و دوره های طولانی از استروئیدهای موضعى قوی دارند در معرض خطر بیشتری از عوارض سیستمیک نسبت به بزرگسالان قرار دارند و حتما باید در دوره درمان میزان رشد و نمو آنها کنترل شود.در مورد مصرف داروهای کورتیکواستروئید موضعی برای کودکان شایان ذکر است که کودکان خصوصا نوزادان به عوارض جانبی استروئیدهای موضعی خیلی حساس ترند. زیرا به دلیل پوست نازک و مرطوب آنها این داروها بیشتر جذب بدن شده و گاه در مصرف طولانی مدت باعث کاهش رشد قدی کودک و کوتاه قد شدن می شود.استروئیدهای ( كورتونها ) بسیار قوی به هیچ وجه نباید برای کودکان زیر یکسال مورد استفاده قرار گیرند و در کودکان بزرگتر نیز در صورت امکان برای مدت زمان خیلی کوتاه جهت کنترل التهابات استفاده شود.

در کودکان با اگزمای شدید مزمن حتما باید رشد آنها کنترل شود زیرا در این موارد احتمال جذب استروئید بیشتر و اثر سوء بر رشد طبیعی کودکان بیشتر می باشد.در ضمن، پوشاندن آن قسمت از پوست کودکان که تحت درمان با استروئیدهای موضعی قرار گرفته درست نمی باشد زیرا این امر جذب استروئید به بدن را افزایش می دهد که این مورد خصوصا در مورد پوشک کردن کودکان بسیار مهم است و به هیچ وجه نباید کودکان را در زمان استفاده از استروئیدهای موضعی پوشک کرد ( خصوصا در مورد ادرار سوختگی کودکان )

البته توجه داشته باشیم که استفاده از استروئیدها ( كورتونها ) فقط در صورتیکه سایر راهکارهای درمانی برای رفع ادرار سوختگی موثر نباشد و فقط و فقط برای دوره های کوتاه مدت در کمترین مقدار ممکن و با استفاده از ضعیف ترین استروئیدها مجاز می باشد.استروييدهاى ( كورتونهاى ) قوى و بسيار قوى به هيچ وجه نبايد بدون تجويز پزشك متخصص در پوست صورت ، مخصوصا دور چشم و ابرو ، ناحيه تناسلى و زيربغل استفاده شود زيرا ميتواند عوارض خطرناك و جبران ناپذيرى بهمراه داشته باشد .به هيچ وجه دارهاى مرضعى كورتون دار ( چه ضعيف و چه قوى ) نبايد بدون نسخه مورد استفاده قرار گيرد و يا بيمار نسخه پزشك را بدون هماهنگى با پزشكش تكرار كند ، چرا كه عوارض آن آرام و آهسته بدون اينكه فرد متوجه شود آشكار ميگردد .