یکی از شایعترین انواع لکه های پوستی ملاسما است .هر چند گاهاً لک حاملگی هم نامیده میشود اما الزاماً تنها در دوران حاملگی ایجاد نمیشود و در آقایان نیز با شیوع کمتری دیده میشود. این لکهها به صورت لکه های قهوه ای مسطح بدون علامت و بدون خارش ظاهر میشود رنگ آنها از کک و مک تیره تر و اندازه آنها بزرگتر است و برخلاف کک و مک که اندازه میلیمتری دارد لکهی ملاسما یکدست و چند سانتیمتری هستند. بیشتر به صورت قرینه نواحی پل بینی گونه ها، پیشانی و با شیوع کمتر فک را درگیر میکند.

عوامل ایجاد کننده ملاسما

علت و مکانیسم دقیق ایجاد ملاسما مشخص نیست، آنچه مسلم است اینست که این لکه ها در اثر افزایش رنگدانه پوست در نواحی مبتلا ایجاد میشود.
عوامل مؤثر در ایجاد این حالت مسائل ارثی، مسائل هورمونی و نور آفتاب است.ملاسما در بعضی از خانوادهها شایعتر است که نشان دهنده تأثیر مسائل ژنتیکی در ایجاد آن است .

در بسیاری از موارد ملاسما در حین بارداری ایجاد میشود و یا با مصرف قرصهای ضدبارداری ایجاد و یا بیشتر میشود.

نورآفتاب هم نقش اساسی در ایجاد ملاسما دارد افرادی که بیشتر در معرض نورآفتاب هستند بیشتر دچار لکه های پوستی میشوند. خانمهایی که از روسری استفاده میکنند متوجه این مسئله میشوند که در نواحی از صورت که توسط روسری پوشیده میشود لک ایجاد نمی شود بلکه در نواحی که در معرض آفتاب هستند لک ها ایجاد میشود.

انواع ملاسما

ملاسماهای سطحی (ایپدرمال) ملاسمای عمقی (درمال)

بعضی از انواع ملاسما بینابینی و ترکیبی از دو نوع فوق هستند.

ملاسماهای سطحی معمولاً قهوهای روشن و ملاسماهای عمقی قهوهای سوخته هستند .ملاسماهای سطحی حدود مشخص و ملاسماهای عمقی حدود محوی دارند. اهمیت تفکیک این دو نوع از یکدیگر در پیشبینی نتیجه درمان است ملاسماهای سطحی جواب بهتری به درمان میدهند در حالیکه ملاسماهای عمقی مقاوم به درمانند.

درمان ملاسما

در مسئله درمان، پیشبینی پاسخ به درمان اهمیت زیادی دارد. در مواردیکه احتمال پاسخ به درمان کم است میتوان ملاسما را درمان نکرد و تنها جهت پوشش دادن لکها از کرمهای آرایشی استفاده نمود.

در مواردیکه ملاسما از نوع سطحی باشد. در حین حاملگی یا همراه با مصرف قرصهای هورمونی ایجاد شده باشد و سابقة خانوادگی وجود نداشته باشد ،احتمال پاسخ به درمان بیشتر است اما برعکس در مواردیکه ملاسما عمقی باشد، ارتباطی با حاملگی نداشته باشد و سابقه خانوادگی مثبت باشد ، پاسخ به درمان ضعیفتر است.

در درمان بایستی عوامل مستعد کننده را تا حد امکان کمتر نمود. در مورد مسائل ژنتیکی کار خاصی نمیتوان انجام داد .عوامل هورمونی را تا حدودی میتوان کمتر نمود مثلاً به جای استفاده از روشهای هورمونی ضدبارداری از سایر روشها استفاده نمود. اما اثرات نورآفتاب را تا حدود زیادی میتوان کمتر کرد. استفاده صحیح و منظم از کرمهای ضدآفتاب ، پوششهای فیزیکی مانند عینک آفتابی، کلاه و ماسک نقش بسزائی در درمان، پیشگیری و جلوگیری از عود ملاسما دارد.

1- کرمها:

اساس و درمان ملاسما استفاده از کرمهای ضدلک و لایه بردار میباشد و این کرمها معمولاً باعث کمرنگ شدن ملاسما و بندرت باعث از بین رفتن آن میشوند.

2-پیلینگ:

پیلینگهای سطحی در درمان ملاسما گاهاً به کار میروند این پیلینگها معمولاً همراه با کرمهای ضدلک به کار میروند باعث افزایش تأثیر کرمهای میشوند پیلینگ سطحی نیاز به جلسات درمان متعدد دارند. ریسک استفاده از پیلینگهای عمقی بالا است و ممکن است باعث تشدید لکهها شود.

3-لیزرها:

انواع لیزرها مانند لیزرهای لایه بردار ( فراکشنال ) و لیزرهای ضدلک (کیوسویچ و کیوسویچ فراکشنال) در درمان ملاسما بکار میروند، بهترین نتیجه را لیزرهای کیوسویچ فراکشنال دارند استفاده از این لیزرها ایمن است و احتمال عوارض ناچیز است. ولی نیاز به تعداد دفعات متعدد دارد.

آنچه مهم است این ست که بیماران مبتلا به ملاسما بایستی انتظارات واقعی از درمان داشته باشند درمان ملاسما طولانی مدت، هزینه بردار نیازمند مراقبتهای پوستی در برابر آفتاب است و احتمال عود وجود دارد .

نوشته شده توسط: دکتر حسن زاده ( متخصص پوست )

نسخه اصلی مطلب لک صورت (ملاسما) علت، علائم، درمان را در سایت دکتر جمال الدین حسن زاده بخوانید

---